Blog: Emotionele armoede op het scherm

/in /door

We worden via het scherm nauwelijks emotioneel geraakt. Door het gebrek aan oogcontact en gebaren gaan onze woorden van hoofd tot hoofd en staan onze emoties buitenspel. We zijn meesters in het oplossen van de alledaagse problemen in de fysieke buitenwereld. In die buitenwereld scannen we ‘van nature’ vliegensvlug of het veilig is en gebruiken we meesterlijk alle zintuigen om onze boodschappen verbaal en non-verbaal uit te wisselen. Maar bij online vergaderingen staan we met onze mond vol tanden.

WAAK VOOR TE BRAVE DISCUSSIES

Nu we al een tijdje vanuit huis werken, gaat het gebrek aan emotionele verbinding ons opbreken: discussies blijven te oppervlakkig waardoor genomen besluiten niet echt doorleefd zijn. Dan lijkt het alsof alles besproken is, maar eigenlijk blijven ze te braaf. En dan wordt allemaal zo kleurloos.

Er valt weinig aan andere signalen te scannen. En interpreteren wat iemand echt via het scherm zegt is lastig. Het scherm biedt ons alleen de stem, zodat we met alle macht proberen er zoveel mogelijk van te begrijpen. Het is eigenlijk niet te doen, het is zwaar vermoeiend, maar we hebben weinig keus.

HET SCHERM MENSELIJKER MAKEN

Toch is het zaak dat we het scherm een menselijker gezicht geven. Daarvoor is het nodig om bewust aandacht te besteden aan de onderliggende emoties en overtuigingen. Hier volgen enkele manieren waarop je dat kunt doen:

  • Check de ‘gut feeling’: nadat iemand een korte presentatie, toelichting heeft gegeven, vraag je alle deelnemers apart naar hun onderbuikgevoel: “Wat doet dit met jou?”, “Wat is nu het eerste dat bij jou opkomt?” Vraag om een kreet, een woord en laat mensen niet uitwijden. Wanneer een overgrote meerderheid een sterke, afwijkend beeld geeft, is het zaak om hier op een bepaald moment op in te gaan. Dan zit er een onderstroom die je niet mag negeren.
  • ‘kleine verhalen’: om onder de oppervlakte te komen als het gaat om de bespreking van abstracte begrippen als ‘transparantie’, ‘respectvol’, ‘gastvrij’, ‘klantvriendelijk’, enz. , is deze werkvorm fantastisch. In plaats van academisch geleuter, en intellectueel gebrei vraag je alle deelnemers om kort twee eigen ervaringen te delen: eentje die heel erg past bij jouw beeld van bijvoorbeeld ‘klantvriendelijk’ en eentje waarvan je eigenlijk vindt dat dat niet zou mogen gebeuren. Nadat iedereen is geweest, eens samen het gesprek voeren wat nu opvalt, en wat mensen raakt, nodigt uit tot het delen van emoties en heersende opvattingen.
  • Professioneel provoceren: voor betekenisvolle discussies en goede conflicten is het vaak nodig om door te vragen, mensen wat uit de tent te lokken om het goede conflict te creëren. Hiermee weersta je de verleiding van een te oppervlakkige, weinig zeggende discussie. Als moderator van de online vergadering kun je dit doen door:
    • Gericht door te vragen
    • Mensen bewust het woord te geven
    • Deelnemers te provoceren

Enkele voorbeeld-scripts:

  • Farrida, hoe zie jij dit?
  • Thomas, jij bent er doorgaans snel bij, maar nu horen we je niet… kom maar op!
  • Het lijkt nu alsof we geen enkel bezwaar zien, terwijl we er toch al een behoorlijke tijd mee bezig zijn. Als het allemaal zo helder en gemakkelijk is, hoe komt het dan dat het zo lang geduurd heeft?
  • Ik stel voor dat na deze discussie iedereen 5 minuten reflecteert op wat gezegd is. Na deze 5 minuten krijg je allemaal 1 minuut de tijd om jouw kijk op de zaak te geven, voorzien van de belangrijkste overtuiging van jou. Dan weten we allemaal waar iedereen staat.